بیماریهای خود ایمنی نوعی اختلال در عملکرد سیستم دفاعی بدن است که به اشتباه به خود بدن حمله می کند. در حالت عادی سیستم ایمنی قادر است تفاوت سلولهای خارجی از سلولهای خودی را تشخیص دهد ولی دربیماریهای خود ایمنی سیستم ایمنی قسمتی از بدن ( مثل مفاصل ،پوست ،چشم و…. ) را به عنوان عنصر خارجی اشتباه می گیرد و پروتئینی بنام آنتی بادی بر علیه سلولهای سالم پخش میکند.
برخی از بیماریهای خود ایمنی تنها یک عضو بدن را مورد حمله قرار می دهند مثل دیابت نوع اول که به پانکراس حمله میکند ولی بعضی مثل لوپوس تمام بدن را درگیر میکند.
درصد ابتلا به بیماریهای خود ایمنی در زنان به مراتب بیشتر از آقایان میباشد و در سالهای باروری بین ( 14 تا 44 سال ) بیشترین درصد ابتلا را داریم.
برخی مناطق و جمعیتهای خاص بیشتر مستعد این نوع بیماری هستند و البته برخی از انواع آن مثل ام اس یا لوپوس زمینه ارثی نیز دارند.
توجه محققان به فاکتورهای محیطی مانند تاثیر عفونتها و قرارگیری در معرض مواد شیمیایی یا حلال ها نیز جلب گردیده ، همچنین با اینکه هنوز اثبات نشده ولی رژیم غذایی با چربی و قند بالا و استفاده از مواد فرآوری شده با ایجاد التهاب در بدن مرتبط است .
برخی نشانه های اولیه در بیماریهای خود ایمنی بسیار شبیه به هم هستند مانند:
- خستگی – مشکل تمرکز
- عضله های دردناک – بی حسی و گز گز شدن دست و پا
- التهاب و قرمزی – ریزش مو
- تب پایین – ضایعه پوستی
علائم این بیماریها رفت و برگشت دارد و ممکن است بیمار مدتی هیچ علامتی نداشته باشد و بعد حمله شدید و ناگهانی بیماری رخ دهد.
بیماریهای اتوایمیدن چند سیستمی:
- آرتریت روماتوئید – اسپرندیلیت آکلیلوزان
- آرتریت روماتوئید نوجوانان – تاکایاسو (بدون نبض)
- آرتریت سلول ژانت (آرتریت تمپورال) – بیماری بهجت
- اسکلرودری – رایتر
- پلی آرتریت ندوزا – درماتومیدزیت
- سندرم آنتی فسفولیپید آنتی بادی – سندرم شوگرن
- گرانولوماتوزوگز- لوپوس ارتیماتوسیستمیک
- M.S
در مورد تظاهرات چشمی این بیماریها و اقدامات لازم در اینخصوص در فصل بعد صحبت کوتاهی خواهیم داشت . ولی آنچه در اینخصوص خیلی و ضروری است . پیگیری جدی این بیماران در خصوص معاینات دقیق و مستمر چشم پزشکی است تا دچار عوارض ناشی از مصرف داروها و وضعیت بیماری خود نگردند.
دکتر علیرضا احدی